Çeviribilimde Yüksek Lisans Tezleri Üzerine Görgül bir Araştırma

Abstract

Bu yazının amacı disiplinlerarası bir bilim dalı olarak çeviribilimin özgülüğünü tartışmaktır. Bu amaçla ilk önce disipilinlerarası kavramı üzerinde durulmuş, bunabağlı olarak çeviribilimin öteki bilim dallarıyla birincil ve ikincil ilişkileri tartışılmıştır. Bu bağlamda çevirbilimin özgül bir bilim dalı olmasında bu ilişkilerin Türkiye'deki etkisini ortaya çıkarmak üzere İstanbul Üniversitesi çeviribilim bölümünde bulunan 1985 ve 2006 yılları arasındaki tezlerden bir araştırma modeli geliştirilerek birincil ve ikincil ilişkilerden yola çıkan araştırmacıların çeviribilimin özgüllüğüne katkıları irdelenmiştir. Sözkonusu araştırma modeli, I. Aşamada,künye bilgileriyle ilgili paradigmaları, II.Aşamada araştırma süreciyle ilgili “inceleme odağı”, “kuramsal yaklaşım”, “kuramsal yöntem” gibi araştırma süreciyle ilgili paradigmaları, III. Aşamada ise elde edilen verileri doğrulamak üzere kaynakçayla ilgili “kaynakçanın güncelliği, kaynakların dil dağılımı ve kaynakçanın tutarlığıyla ilgili paradigmaları kapsamına almıştır. Sonuç bölümünde ise çeviribilimin özgüllüğüne katkıda bulunduğu saptanan tezler sözkonusu paradigmalar çerçevesinde sayısal verilerle gerekçelendirilerek açıklanmıştır.Bundan böyle sözkonusu yazıda hem çeviribilimsel bir araştırma modeli sunulmuş,hem de çeviribilimin özgüllüğünü kazanmasında disipilinlerarası ilişkilerin önemi“sistem kuramı”ndan yola çıkarak irdelenmiştir. Anahtar sözcükler: disiplinlerarası araştırma, bilimsel paradigma, görgülük, sistem kuramı, betimleyici araştırma, araştırma modeli, bütünce araştırması