Avrupalıların Hint Alt Kıtasındaki Sömürgecilik, Şarkiyat Faaliyetleri ve Warren Hastings

Abstract

Hint Alt Kıtası geçmişten günümüze çeşitli zenginliklere sahip olmuş ve “arzular ülkesi” olarak adlandırılmıştır. Hint toprakları inci, elmas, gül esansı gibi zenginlikleri, ucuz işçiliğe sahip olmasından, uzak denizlere açılma politikası güden ve sömürgecilik yapan Avrupalı devletlerin işta- hını kabartmıştır. Portekizliler, Felemenkler, İngilizler, Fransızlar, Danimarkalılar, Almanlar tarafından XV. yüzyılın sonlarından başlayarak farklı tarih aralıklarında Hint Alt Kıtasını başlangıçta sadece sözde ticaret amacıyla gelmiş olsalar da, sömürgeleri haline getirmeye çalışmışlar ve kısmen veya tamamen başarılı olmuşlardır. Şüphesiz bundaki başarılarında yapılan şarkiyat (oryantalizm) çalışmaları büyük önem arz etmektedir. Hint Gürkanlı padişahı Cihangir ile tercümansız konuşabilen William Hawkins, Sir Thomas Roe, Warren Hastings, Wiliam Jones, Kipling Rudyard, Jerome Xavier, Henry Martyn, Carl Gottlieb Pfander gibi Avrupalılar Şark’a hâkim olmak, onu yeniden kurmak ve onun yöneticisi olmak için şarkiyat çalışmaları yürütmüşlerdir. Hint halkına yerli dilde vaazlar vermiş, kutsal kitaplarını yerli dile tercüme etmiş ve kültürlerini edebiyat çalışmaları vasıtasıyla topluma aktarmayı hedeflemişlerdir. Bölgede kalıcı olabilmek için dillerini öğrenmiş ve diğer yönetici ve askerlere öğretmek için okullar açmışlardır. Bengal’in yöneticisi ve Doğu Hindistan Şirketinin ilk genel valisi olan Warren Hastings de memurlarının yerli dil ve kültürü öğrenmelerine önem vermiş, şarkiyat çalışmaları yapan İngilizlere destek vermiş, matbaalar kurmuş ve böylece İngilizlerin Hint Alt Kıtasındaki hâkimiyetini sağlamlaştırmaya çalışmıştır.