Disiplinler Arası Bir Yaklaşımla Ceza Hukukunda Hareket Kavram ve Terimi

Abstract

Ceza hukukunda hareket kavramı, genellikle ceza kanunlarında tanımlanmadığı gibi kanunlarda da yeknesak bir kullanıma sahip değildir. İlgili mevzuatta, hareketin yanı sıra fiil, eylem, davranış gibi deyimlere, aynı veya farklı anlamlarda rastlanabilmektedir. Bu noktada kavramın sözlüklerdeki tanımlarına müracaat edildiğinde de tablo farksız olup eş anlamda çok sayıda kelimeyle karşılaşılmakta ve daha önemlisi bu kelimelerin birçoğu için fizik, psikoloji, felsefe gibi değişik bilim dallarına referans verilmektedir. Kanunilik ilkesinin egemen olduğu bir alan olarak ceza hukukunda, hareket gibi temel bir kavram açısından bu denli bir belirsizliğin olması esasen şaşırtıcıdır. Ne var ki başta sözlüklerdeki terim çeşitliliği olmak üzere ilgili bilim dallarındaki hareketle ilgili derin tartışmalar göz önüne alındığında, bu konuda tatmin edici bir tanım vermenin güçlüğü dolayısıyla belirsizliğin sebebi kolayca anlaşılacaktır.Bu çalışmada ceza hukukunda klasikleşmiş hareket teorilerinden ziyade adeta bir ön mesele olarak hareket, kavram ve terim düzeyinde ele alınmıştır. Bu amaçla öncelikle sözlüklerde hareket ve bağlantılı terimler incelenmiş, devamında fizik, biyoloji gibi doğa bilimlerinde ve psikoloji, sosyoloji, felsefe ve hukuk gibi sosyal bilimlerde hareket kavramına ilişkin görüşler ve terim tercihleri ortaya konmaya çalışılmıştır. Nihayet ceza hukukunda kanuni düzenlemeler ve öğretideki görüşler temelinde hareket terimi irdelenmiştir. Tüm bu incelemelerde Almanca ve İngilizce literatürden yararlanılmış, Türk, Alman, Amerikan ve İngiliz hukuk sistemleri karşılaştırılmıştır. Eserin sonunda görece yeni hareket kuramı olarak anlamsal hareket teorisinin takdimi yapılmıştır.