TÜRK DİNÎ MUSİKİSİNİN 100'Ü

Abstract

Kavramlar tasavvur ve tasvir dünyamızın vazgeçilmez ögeleridir. Bir şeyi tanımlamak, nitelemek, belirtmek ve anlatmak için başvurduğumuz vazgeçilmez araçlardır. Zihinsel faaliyetlerin ürünü olarak, fertlerin bilgi birikiminin de temelini oluştururlar. Bu birikim aynı zamanda insanlığın da ortak hafızası demektir. Bilimsel alanların temel dinamiklerini oluşturan kavramlar, anlamayı ve anlatmayı kolaylaştırıcı özelliğe sahiptirler. Her bilim dalı kendisini ifade edebilmek için temel bir takım kavramlar kullanır. Bu kavramlar üzerinden sahasına ilişkin kendi bilimsel örgüsünü inşa eder. Öyle ki, her bilim dalı bu bilimsel örgünün temel unsurları olan kavramlar yolu ile kendisini tanıtır, tanımlama yolunu seçer. O halde her kavram bilim dalları için kelimelere bürünmüş anlam kalıplarıdır. Bu kalıpların zaman içinde kılavuz eserler haline gelmesi de kaçınılmaz olmuştur. Yine her bilim dalı kendi terminolojisini ve kavramsal literatürünü vücuda getirerek sözlükler, ansiklopediler ve rehber kitaplar halinde kaynak eserlere dönüştürmüştür. Doğru bilgiye ulaşmak için doğru ve kolay anlaşılan anahtar kavramlara ihtiyaç olduğu muhakkaktır. Mûsikî her ne kadar icraya dayalı bir bilim dalı olsa da, mûsikî nazariyat alanında yapılan çalışmalarla geçmişten günümüze etkin bir bilimsel birikime de sahip olmuştur. Bu birikimin doğru ve sağlıklı bir biçimde günümüze aktarılması için mûsikî terimlerinin bilinmesi ve doğru anlaşılması büyük önem taşımaktadır. Türk Din Mûsikîsi alanında yapılan çalışmalara bir katkı olması amacıyla hazırladığımız bu eser, birtakım anahtar kavramların harmanlanması niteliğindedir. Alfabetik sıralama esas alınmamış, bilinmesi önem arz eden kavramlar kendi içinde pedagojik açıdan sıralamaya tabi tutulmuştur. Seviye bakımından, ortaöğretim, lisans ve lisansüstü eğitim alanına hitap edecek şekilde hazırlanmıştır. Bu hazırlık sırasında, incelenen terimlerin “Ağyarını mânî, efrâdını câmî” (kavramın kastetmediği anlamları dışlayıcı, kastettiği şeyleri de içinde barındırma) olma özelliğe sahip olmasını sağlamaya özen gösterilmiştir. Açık bir dil ve kolay anlaşılır cümleler kullanmaya önem verilmiştir. Bu çalışmanın amacı, belirlenen kavramları hedef kitlenin ihtiyaçları çerçevesinde seçmek suretiyle önem sırasına göre veciz bir şekilde sunmaktır. “Yüz Türk Din Mûsikîsi” kavramından oluşan bu çalışmadaki hedef kitle, mûsikîye başlangıç aşamasında olanlar, İmam Hatip Lisesi, Güzel Sanatlar Lisesi, İlahiyat Ön Lisans, İlahiyat ve İslami İlimler Fakültesi ile Güzel Sanatlar Fakültesi öğrencileridir.