COVID-19 Salgını ile Mücadelede Vergi Politikaları: Etkinlik ve Adalet Paradoksunda Sosyal Hukuk Devletinin Rolü

Abstract

Küresel ölçekte tüm ülke ekonomilerini etkileyen COVID-19 pandemisi, kamu sektörü ve özel sektör bakımından farklı sonuçlar ortaya çıkarmıştır. İktisadi düşünce akımlarına göre tarihi süreç içinde varlığı sürekli tartışılan kamu kesimi, benzeri görülmemiş pandemi temelli bu krizin çözümünde de öncü bir rol üstlenmiştir. Nitekim, sağlık sektörü başta olmak üzere, tüm sektörleri etkisi altına alan bu kriz; küçük ölçekte çözümü imkansız sonuçlar ortaya çıkarmış ve küresel işbirliklerine olan ihtiyacı artırmıştır. Ancak, bu işbirlikleri, vergi politikaları söz konusu olduğunda, ülkenin kendi iç dinamiklerine göre farklı sonuçlar ortaya çıkarabilme potansiyeline sahip olduğundan, vergi politikaları kapsamında ulusal önlemlerin de ayrıca incelenmesi gerekiliği doğmuştur. Bu kapsamda çalışmada, çözüm mekanizmalarından biri olarak görülen vergi politikalarının pandemi ile mücadelede üstlendiği rol incelendikten sonra; vergi politikalarında öncelenen etkinlik veya adalet ilkesinin neden olduğu sorunlar ele alınmıştır.“Sosyal hukuk devleti anlayışı kapsamında mutlak bir etkinlik ve adalet dengesinin kurulmasının mümkün olmadığı; ancak, etkinliğin öncelendiği bir vergi politikasının pandemi ile mücadelede olumsuz sonuçlara yol açabileceği”hipotezi çerçevesinde şekillenen bu çalışmada, sosyal bir hukuk devleti olan Türkiye başta olmak üzere, diğer ülkelerde uygulanan politikaların pozitif ve normatif yaklaşımlar çerçevesinde açıklanması amaçlanmıştır. Pandemiyle küresel mücadele politikaları bakımından OECD önerilerinin de incelendiği çalışmada, farklı ülkelerde uygulanan vergi politikaları ile ülkemizde uygulanan vergi politikaları karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Ayrıca, ortaya çıkan veya çıkması beklenen sorunlar kapsamında başta Anayasa olmak üzere çeşitli normlarlarla sınırlanan bu alana yönelik çözüm önerilerinde bulunulmuştur.