RADYOTERAPİ İLE TEDAVİ EDİLEN YAŞLI HASTALARDA BESLENME: NASIL DEĞERLENDİRELİM, NASIL TEDAVİ EDELİM?

Abstract

Sevgili okuyucular, Nütrisyon hasta tedavisinin ayrılmaz bir parçası, hasta sonuçlarını yüksek dü- zeyde etkileyen bir bileşenidir. Dünyada ve ülkemizde hasta bakımında beslen- menin yeri ve yönetimi geçmişte yaygın olarak göz ardı edilmiştir. Bu da özellik- le onkoloji hastalarında tedavi sonuçlarını kötü yönde etkilemiştir. Son yıllarda, hasta sağlığı için beslenmenin, tıbbi bakımın ana bileşenlerinden biri olarak de- ğerlendirilmesi ve gerekli beslenme girişimlerinin uygulanması ile önemi daha sıklıkla fark edilir hale gelmiştir. Ancak hala ideal düzeyde değildir ve rutin pra- tiğe tam olarak yansımamıştır. Dünyada ve ülkemizde beklenen yaşam süresi artmış ve artmaya devam et- mektedir. İlerleyen yaş karsinogenez için bir risk faktörü olup, kanser hastaları- nın yaklaşık %70’i 65 yaş ve üstü grupta yer almaktadır. Yine kanser hastalarının yaklaşık %60-70’inde radyoterapi, özellikle bu grupta tek başına veya kemotera- pi-cerrahi ile kombine olarak uygulanmaktadır. Onkolojik tedaviler, tümörün cinsine, yerleşimine, uygulanan tedavilerin tek başına veya kombine olmasına ve temeldeki hasta özelliklerine bağlı olarak bes- lenme durumunu ileri düzeyde olumsuz etkileme potansiyeline sahiptir. Öte yandan yaşlanmanın kendisi, gerek yaşlanma ile olan fizyolojik değişiklikler, ge- rekse de yandaş kronik ve/veya akut hastalıklar nedeniyle malnütrisyona meyil oluşturmaktadır. Teorik bilgiler, klinisyenin, konu ile ilgili temel bilgileri kazanımında etkilidir. Bununla birlikte günlük klinik hasta pratiğinde, olgulara pratik yaklaşımın mo- dellenmesi pratik uygulamalarda daha fazla yardımcı olmaktadır. İşte bu kitapta bizler, klinisyenlere her bir bölümde olgular eşliğinde, farklı kanser türlerinde yaşlı hastaların nasıl değerlendirilmesi ve nasıl tedavi edilmeleri gerektiği ko- nusunda pratik yaklaşımları göstermeyi, bu bakım stratejilerine temel olan teo- rik bilgileri kısaca vermeyi ve böylelikle klinisyenlere günlük hasta pratiklerinde yardımcı olmayı, yaşlı ve radyoterapi, kemoterapi gibi onkolojik tedaviler gören hastalarda klinik sonuçların iyileştirilmesine katkı vermeyi amaçladık. Bu kitap, Türk Radyasyon Onkolojisi Derneği (TROD), İntegratif Onkoloji Ça- lışma Grubu – Klinik Enteral Parenteral Nütrisyon (KEPAN) Radyasyon Onkolo- jisi Çalışma Grubu ve nütrisyonla spesifik ilgilenen geriatri öğretim üyelerinin katkılarıyla hazırlanmıştır. Bu kitabın kullanımı TROD ve KEPAN dernekleri ta- rafından tavsiye edilmektedir. Kitap temel olarak yaşlı hastaların tedavisine odaklanmakla birlikte, bö- lümlerin çoğunun genç erişkin kanser hastalarının tedavisine de rehberlik etmesi açısından faydalı olabileceğini düşünüyoruz. Benzer şekilde, berabe- rinde radyoterapi verilsin veya verilmesin, kemoterapi ve/veya cerrahi ile tedavi edilen onkoloji hastalarının beslenme tedavisinde yardımcı rehber olarak kullanılabilir. Ülkemizde klinisyenlerin, özellikle kanser hastalarının tedavisinde ve bakı- mında beslenme değerlendirmesi ve yönetimini rutin uygulamaları ve elinizde tuttuğunuz bu kitabın onlara yardımcı olması dileğiyle, verimli ve iyi okumalar diliyoruz.