Bizans Kapadokyasında Yerli Çalışmaların Rolü Üzerine Bir Deneme

Abstract

Kapadokya bölgesinde Bizans dönemi anıtları üzerine yerli ve yabancı Sanat Tarihçileri tarafından bugüne kadar birçok çalışma yapılmıştır. İlk olarak 20. yüzyıl başında Fransız Cizvit bilim insanı Guillaume Jerphanion ile başlayan araştırmalar (1925-1942); yine Fransız araştırmacılar Michel ve Nicole Thierry’nin Hasan Dağı ve çevresinde yaptıkları araştırmalarını 1963 yılında Nouvelles églises rupestres de Cappadoce Région du Hasan Dağı adı ile kitaplaştırmaları ve Alman Sanat Tarihçisi M. Restle’nin 1950’li yıllarda almış olduğu burs ve finansman programlarının desteği ile Türkiye’ye gerçekleştirdiği ziyaretlerin neticesinde 1967 yılında Küçük Asya’da Bizans Duvar Resimleri (Byzantinische Wandmalerei in Klainasiem) adlı toplam üç ciltten oluşan külliyatı yayımlaması ile büyüyerek devam etmiştir. Ülkemizde ilk olarak 1947 yılında İstanbul Üniversitesinde Sanat Tarihi Kürsüsünün kurulması ve ardından, sırasıyla 1951’de Güzel Sanatlar Akademisi (Sanayi-i Nefise, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi), 1954 yılında Ankara Dil Tarih Coğrafya Fakültesi ve 1965 yılında Hacettepe Üniversitesi’nde Sanat Tarihi eğitimlerinin verilmeye başlaması ile birlikte yurt içinde ve yurt dışında birçok Türk Sanat Tarihçisi yetiştirilmeye başlamış ve Sanat Tarihine olan ilgi de giderek büyümeye başlamıştır. Nitekim, İstanbul Üniversitesi’nde Sanat Tarihi Bölümünün kurulduğu ilk yıllarda görev yapan Mazhar Şevket İpşiroğlu ile Sabahattin Eyüboğlu ve Paul Moraux’un 1958 yılında birlikte kaleme adlıkları Saklı Kilise: Kapadokya’da Yeni Bulunmuş Bir Kiliseadlı kitap bu anlamda bölgede yerli araştırmacıların yaptığı ilk akademik çalışmalarından biri olmuştur.