| dc.description.abstract | Eğitim insanları ve toplumları yetiştiren, geliştiren hayatın ayrılmaz bir parçasıdır. Eğitimsiz bir
hayat düşünülemez. Tarihimize bakıldığında, eğitime uzun yıllardan beri önem verildiği, açılan
çeşitli kurumlarla eğitimin desteklendiği görülmektedir.
Kültür ve eğitim alanlarından biri olan “müzik”, Türkler için çok eski yıllardan beri önemli
olmuş, dini ayin, savaş, barış, cenaze, düğün gibi çeşitli etkinlik ve kutlamalarda müzik her
zaman kullanılmıştır. Tarih boyunca başa geçen hükümdarlar tarafından, sanatçı ve müzisyenler,
teşvik ve himaye edilerek desteklemiş, müzik eğitimine önem verilmiştir.
Osmanlı devletinde müzik eğitimi ülke çapına yayılmış çeşitli kurumlar tarafından verilmiştir.
Bunlar içinde “Enderun-i Hümayun”, “Mehterhane-i Hümayun”, ve “Musika-i Hümayun”,
saray içinde olan başlıca müzik eğitim kurumlarıdır. Bunların dışında “Mevlevihaneler”, “Özel
meşkhaneler”, Sivil yapılanmalar (esnaf loncaları, cemiyet ve dernekler), “Tanzimat sonrası
açılan müzik okulları” ise, saray dışında yürütülen başlıca müzik eğitim kurumları arasındadır.
Osmanlı Döneminde müzik eğitimi “meşk” usulü denilen “usta-çırak” ilişkisiyle yürütülmekteydi.
Yani meşk usulü, müziğimizi oluşturan makam, usul, repertuvar vb. bilgileri ve inceliklerini
üstatdan dinleyerek öğrenme, tekrarlama, ezberleme esasına dayanan, böylelikle söz ve saz
eserlerinin yüzyıllar boyu nesilden nesile intikalini sağlayan bir yöntem olarak, 19. yüzyılın ilk
çeyreğine kadar sürdürülmüştür. Daha sonra Batı etkisiyle kurulan konservatuvarlarda da kısmen
de olsa bu yöntem uygulanmıştır.
Bu çalışmanın amacı, uzun bir süre tarihimizde hüküm sürmüş olan Osmanlı Devleti saraylarında
uygulanan müzik eğitimi ve başlıca kurumlarını incelemek, saray dışında açılmış olan kurumların
da sarayla olan bağlantısını ortaya koymaktır. Ayrıca bu kurumlardaki ders işleyişleri incelenerek
müziğe verilen önemin derecesini ortaya koymaktır.
Sonuç olarak, Osmanlı saraylarındaki müzik eğitim kurumlarının yapısal özellikleri ve önemi
hakkında edinilen bilgilerle, eğitim kurumlarının işleyişi, düzeni ve kullandıkları öğretim
metotları açısından genel değerlendirmeler yapılmıştır. | tr_TR |
