Mâveraü'n-nehr Mutasavvıflardan Sûfî Allahyâr'da Nakşibendî ve Müceddidî Merkezli İrfân

Abstract

Orta Asya'da yetişmiş önemli mutasavvıflardan olan Sûfî Allahyâr'ın h.1043 (m.1633) yılında doğduğu ve h.1133 (m. 1720) senesinde de vefat ettiği belirtilmiştir.

Nakşibendî yoluna bağlı olan Sûfî Allahyâr'ın mürşidi Şeyh Nevruz, Muhammed Masum-ı Fârûkî el-Serhendî vasıtasıyla "müceddid-i elf-i sanî" olarak bilinen İmâm-ı Ahmed Rabbânî'ye bağlıdır. İmâm-ı Rabbânî'den sonra ona bağlı olan mutasavvıflar Nakşibendîliğin yanında ayrıca Müceddidî olarak da anılmaya başlamışlardır. Bunun sebebinin, ikinci bin yılın müceddidi olarak kabul edilen İmâm-ı Rabbânî'nin dînî ve tasavvufî konularda sünnete uygun olarak çizdiği istikamet ve manevi rehberlik olduğu söylenebilir. Müceddidî yolunun büyükleri tarafından yetiştirilen Sûfî Allahyâr, özellikle Özbek, Türkmen ve diğer Türk toplulukları arasında çok etkili olmuş bir mutasavvıf şairdir. Onun eserlerinde özellikle İmâm-ı Rabbânî ve diğer Nakşibendî büyüklerinin etkisi görülür.

Hem Nakşibendî hem Müceddidî yolunda önemle üzerinde durulan birçok tasavvufi esaslar, Sûfî Allahyâr'ın eserlerinde de önemle işlenmektedir. Onu daha iyi tanımak için bu esasların ayrıntılı bir şekilde ortaya konması önemlidir. Orta Asya'da çok etkili olmuş bir şahsiyet olan Sûfî Allahyâr'ın eserlerinde de önemle işlenmektedir. Onu daha iyi tanımak için bu esasların ayrıntılı bir şekilde ortaya konması önemlidir. Orta Asya'da çok etkili olmuş bir şahsiyet olan Sûfî Allahyâr'ın Türkiye'de de daha çok tanınması ve bilinmesi önem arz etmektedir.