Sofyalı Bali Efendi'ye Göre Nefis Mertebeleri

Abstract

AbstractThe Tradition of writing Atwar-ıSab’a in The Khalwatiah order and Sofian Bali Afandi’s manuscript of Atwar-ıSab’aThe Khalwatiah is one of the sufi orders which aims the training the animal soul. The Khalwatiah sheikhs have written tens of books named asAtwar-ıSab’ain order to explain the divine stations of soul for the seeker of truth in his spiritual quest. One of these sheikhs is Bali Afandi of Sofia (d.1553) who is the successor of Qasim Chalabi (d.1518). Bali Afandi who gained the favor and approval of Sultan Sulaiman the law maker (d.1566) trained important successors like Kurd Mehmed Afandi (d.1587) and Nuraddinzade Mustafa Muslihuddin Afandi (d.1574). As a follower of Ibn al-Arabi’s sufi thought he has commented onFusus al-Hikamand written some books on sufism. In this article we tried to discuss the subjects of divine stations as explained in hisAtwar-ıSab‘a.Key words: Khalwatiyya, seeker (salik), walking a spritual path to God (sayru suluk), individual soul (nafs),Atwar-ıSab’a, dhikr, purification of soul (tazkiyah), Khilafah, karamah.ÖzetHalvetiyye Tarikatı, nefis terbiyesini esas alan tarikatlardan birisidir. Bu tarikata mensupşeyhler, sâlikin manevî yolculukta nefis mertebeleri ile ilgili ihtiyaç duyduğu hususlarıaçıklamak üzereAtvâr-ıSeb‘aadıyla onlarca eser kaleme almışlardır. Oşeyhlerden biri de Kâsım Çelebi’nin (ö.1518) halifesi SofyalıBâlî Efendi (ö.1553)’dir. Kanûnî Sultan Süleyman’ın (ö.1566) takdir ve iltifatınıka- zanmışbir mutasavvıf olan Bâlî Efendi, Kurd Mehmed Efendi (ö.1587) ve Nûreddinzâde Mustafa Muslihuddin Efendi (ö.1574) gibi önemli halifeler yetiştirmiştir. Tasavvufî düşüncedeİbnü’l-Arabî’nin (ö.1239) takipçisi olan Bâlî Efendi,Fusûsu’l-hikem’işerh etmenin yanısıraAtvâr-ıSeb‘agibi tasav- vufî bazıeserler kaleme almıştır. Bu makalede onunAtvâr-ıSeb‘aadlıeserinde nefis mertebeleriyle ilgili ele aldığıkonular ortaya konulmaya çalışılmıştır.Anahtar kelimeler: Halvetiyye, sâlik, seyru sülûk, nefis, atvâr-ıseb‘a, zikir, tezkiye, tasfiye, hilâ- fet, kerâmet