KADI MUHİBBÜDDİN eL-HAMEVÎ'NİN BEVÂDİ'D-DUMÛ''İL-'ANDEMİYYE BİVÂDİ'D-DİYÂR'İR-RÛMİYYE ADLI SEYAHATNAMESİ ÜZERİNE BİR İNCELEME

Abstract

Bu makalede Kadı Muhibbüddin el-Hamevî'nin Bevâdi'd-Dumû'il- 'Andemiyye Bivâdi'd-Diyâr'ir-Rûmiyye adlı seyahatnamesi ele alınmıştır. 16. yüzyılda yaşayan Kadı Muhibbüddin el-Hamevî, Kadmus beldesinde yaptığı kadılık görevinden alındıktan sonra azil kararına itiraz etmek üzere Osmanlı payitahtı olan İstanbul'a gelmiştir. Kadı Muhibbüddin el-Hamevî, İstanbul'da bir buçuk yıldan ziyade ikamet ettikten sonra Çivizâde Mehmet Efendi'inin Anadolu Kazaskerlik makamına getirilmesiyle birlikte yeni bir görev alarak memleketine dönmüştür. Kadı Muhibbüddin el-Hamevî, Bevâdi'd-Dumû'il- 'Andemiyye Bivâdi'd-Diyâr'ir-Rûmiyye adlı eserinde izlenimlerine ve yazdığı mektuplara yer vermiştir. Bu çalışmada Kadı Muhibbüddin elHamevî hakkında bilgi verildikten sonra Osmanlı döneminin ilk yıllarında yazılan Arapça seyahatnamelerden kısaca söz edilmiş ve dönemin ilk seyahatname eserlerinden biri olan Bevâdi'd-Dumû'il- 'Andemiyye Bivâdi'd-Diyâr'ir-Rûmiyye adlı seyahatnamesi içerik ve üslup açısından incelenmiş; eserin yazılma sebebi, konuları ve öneminden bahsedilmiştir. Yazar, kadı olması sebebiyle seyahatnamesinde 16. yüzyılda Osmanlı devletinin kadılık müessesesinden ve İstanbul'dayken meydana gelen büyük hadislerden söz eder. Kadı Muhibbüddin el-Hamevî, izlenimlerini içeren seyahatnamesinde Şeyhülislam Ebussuud Efendi'nin vefatı, II. Selim'in vefatı ve oğlu Murat'ın tahta çıkışı gibi önemli hadiselerden bahseder. Divanı olmayan Muhibbüddin el-Hamevî'nin Şeyhülislam Ebussuud Efendi, kazasker Ma'lulzâde, kazasker Çivizâde Mehmet Efendi gibi devlet adamlarına yazdığı şiirler ile önemli hadiseler için düşürdüğü tarihler eserde önemli bir yer alır.