Toprak mikro-eklembacaklılarının fonksiyonel yapıları ve ölü örtü ayrışmasına etkileri -Belgrad Ormanı örneği

Abstract

Toprak ve ölü örtü eklembacaklılarının, orman ekosistemlerinde; ölü örtü ayrışması, besin döngüsünün düzenlenmesi ve toprak kalitesi gibi süreçlerde çok önemli görevleri vardır. Bu çalışmada toprak ve ölü örtü mikro eklembacaklılarının; miktarı, fonksiyonel yapılarındaki çeşitlilik ve ölü örtü kalitesine (C/N) etkileri belirlenmiştir. Araştırma, Belgrad ormanının doğal türü olan Sapsız Meşe (Quercus petraea (Mattuschka) Liebl.) ekosisteminde yürütülmüştür.

Deneme alanından, mikro eklembacaklıları örneklemek için, aylık olarak 3 silindir (5cm çapında ve 5cm yüksekliğinde) örneği alınmıştır. Alınan silindir örneklerindeki canlılar Tullgren Hunisi ile %70’lik etil alkol içerisine çıkartılmış ve stereo mikroskop ile takım veya familya düzeyinde teşhis edilmiştir. Her ay mikro eklembacaklılar örneklenirken topraktaki sıcaklık, nem, pH ve EC (elektriksel iletkenlik) belirlenmiştir. Mikro-eklembacaklıların ölü örtü ayrışmasına etkilerini belirlemek için ölü örtü kese (litter bag) yöntemi kullanılmıştır. Keseler 1mm gözenekli fiber telinden 15cm x 15cm ölçülerinde yapılmıştır. Her kese içerisine 2gr ölü örtü konmuş ve altı ay boyunca her ay toplanmıştır. Keselerin yarısı mikro eklembacaklıları uzak tutmak, mantar ve bakterilerin etkilerini belirlemek için naftalin ile muamele edilmiştir. Aylık olarak toplanan keselerde kütle kaybı ve ölü örtü kalitesi (C/N) belirlenmiştir.

Deneme alanından elde edilen toprak mikro-eklembacaklılarının çeşitliliğinin belirlenmesinde Shannon-Wiener Çeşitlilik İndeksi kullanılmış ölü örtü kalitesi ve kütle kaybını belirlemek için t-testi kullanılarak istatistiksel değerlendirmeler yapılmıştır.