Ülke Örnekleriyle Türkiye’de Yarı Zamanlı Çalışmanın Görünümü

Abstract

Bu makalenin amacı, ülkemizde yarı zamanlı çalışanların ve istihdamın niteliğini uluslararası karşılaştırmalar çerçevesinde analiz etmektir. Yarı zamanlı istihdam son 25 yıllık dönemde birçok ülkede genişleme eğilimi göstermiştir. İstatistikler yarı zamanlı istihdamda kadın, genç ve yaşlı işgücünün daha fazla yer aldığını göstermektedir. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) verileri, yarı zamanlı çalışan sayısının 2009 ile 2016 yılları arasında %17 oranında arttığını göstermektedir. İstatistikler yarı zamanlı işleri erkeklere (%6,5) kıyasla kadınların (%19) daha fazla tercih ettiğine işaret etmektedir. Yarı zamanlı çalışmanın bir diğer karakteristik özelliği bu nitelikli işlerde genç (15-19 yaş) ve yaşlı (60 ve üstü yaş) grupların daha fazla istihdam edilmesidir. Ayrıca veriler eğitimli olmayan grupların yarı zamanlı çalışmaya daha eğilimli olduklarını ortaya koymaktadır. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) istatistiklerine göre, Ankara, İstanbul, Adana, Çanakkale ve Kars’da yarı zamanlı istihdam oranı diğer illere göre daha yüksektir. Yarı zamanlı işlerin özellikle tarım sektöründe (bitkisel üretim, hayvancılık, balıkçılık ve ormancılık gibi) ve ücretsiz aile çalışanları arasında daha yaygın olduğu anlaşılmaktadır. Nihayet, TÜİK verileri yarı zamanlı istihdamın %80’nin kayıt dışı olduğunu göstermektedir.