PROF. DR. FEYZİ NECMEDDİN FEYZİOĞLU'NUN ANISINA ARMAĞAN

Abstract

Toplumumuzda nişanlanma, birbirleriyle evlenmeyi arzu eden kimselerin evlenmedenönce birbirlerini daha yakından tanımak ve evlilik hazırlıklarını tamamlamak amacıylageçirdikleri bir süreç olarak görülmektedir. Bununla birlikte Medeni Kanun, birbirlerinekarşılıklı olarak evlenmeyi vaad eden kimseler arasında kurulan nişanlılık ilişkisine bir takımhukuki sonuçlar bağlamıştır. Nişanlılık, taraflara evlenmeye zorlama hakkı vermemektedir.Taraflar, nişanlılık ilişkisini her zaman tek taraflı olarak veya anlaşarak sonaerdirebileceklerdir. Ancak nişanın tek taraflı olarak sona erdirilmesi halinde, kusuru ilenişanın sona ermesine yol açan tarafın sorumluluğunun doğması öngörülmüştür. Akabindeise nişanlılığın, evlenme dışında sona erdiği tüm haller bakımından hediyelerin iadesidüzenlenmiştir. Nişanlılığın bozma dolayısıyla sona ermesi halinde kusura bağlı olarakdüzenlenmiş olan tazminat talep hakları, bu ilişkinin, taraflarına bir takım yükümlülükleryüklediğini açıkça ortaya koymaktadır. Kanun koyucu, bu tür sonuçlar bağlamış olduğuhukuki ilişkiyi herhangi bir şekil şartına tabi tutmamıştır. Nişanlanmanın şekle bağlı olupolmadığı hususunda öğretide de herhangi bir ihtilaf bulunmamaktadır. Buna mukabilYargıtay, yakın zamanda bu konuda titizlikle incelenmesi gereken bir karar vermiştir.Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin 05.03.2018 tarihli, 2016/12231 E. ve 2018/2059 K. sayılıkararı, nişanlanmanın geçerliliğini, örf ve âdete uygun nişan merasimini aile büyükleri vedostlar huzurunda düzenleme, bir diğer ifadeyle nişanlanma hakkında sosyal çevreye bilgiverme şartlarının varlığına bağlamıştır. Bu nitelikte bir kararın yargının en üst makamıtarafından verilmiş olması, bizi bu hususta bir inceleme yapmaya sevk etmiştir. Ziranişanlanmanın kanun koyucunun iradesi hilafına şekil şartına tabi tutulması, birçok açıdanhukuka aykırılık içermektedir. Çalışmada konu, nişanlanma hükümleri ile korunan menfaatintespitinden ve şekil kuralının Aile Hukuku’ndaki işlevinden yola çıkılarak ele alınacaktır.