Representation of Future in The TV Ads: 2014

Abstract

Gelecek çalışmaları her zaman ilgi çekmiş ve insanlar her zaman geleceğe hakim olabilmek istemişlerdir. Medya bize geçmişle ya da bugünle ilgili pek çok kavram sunmaktadır. Bununla birlikte, daha da sıklıklar gelecekle ilgili kavramlar da sunar medya. Gelecek on yılda dünyanın nasıl değişeceğine ilişkin imgeler imajlar, gelecek yüzyıla ilişkin öngörüler ilginç ve takip edilen iletilere dönüşür medyada. Milyarlarca insan aslında ürünleri değil, kendilerine sunulan imajları ve gelecek tasarımlarını satın ladığının farkında değildir. Tüm bunlar, onların umutları, gelecek mutlulukları ve temsil etmeyi düşledikleri üzerine kurulmuştur. Bu yüzden, medyada, özellikle görsel anlamda televizyon reklamların geleceğin temsili tartışılması gereken konulardan biri olarak karşımıza çıkmaktadır.

Medya imgeleri ve yaratılan imajlar, gazetelerin, televizyonların bizlere sunduğu örnekler arasında açık ya da örtük gelecek tasarımları sunarlar. Geleceğin, belki ütopik belki de distopik bir gelecek tasarımıdır aslında sunulan. Eğer distopik tasarımlar söz konusu ise, bu genellikle korku çekiciliği kuramı çerçevesinde yapılandırılmış reklamlarla çıkar karşımıza. Daha iyimser mesajlar ütopik gelecek imgeleri için mutluluklar taşır bizlere. Her iki şekilde de, kitleler bu iletilere maruz kalırlar ve etkilenirler.

Bu çalışma, Türkiye’de medyada, özellikle televizyon reklamlarında gelecek kavramına nasıl odaklanıldığını araştırmayı hedeflemektedir. Türkiye, medya açısından araştırılması ilginç veriler sağlayabilecek bir konumda duran bir ülkedir. Ve temsiller açısından bakıldığında, gelecek ile ilgili temsillerin neler olduğu aslında izleyici kitlesini nasıl bir gelecek beklediği ile sıkı sıkıya bağlantılı görünmektedir. Üstelik, bu temsiller ve tasarımlar, hedef kitleninin beklentileri ile uyuşmaktadır.

Genel anlamda gelecek kavramının nasıl konumlandırıldığını araştırmayı temel alan bu çalışma, özel olarak toplumsal ilişkilerin, durumların, kadın sorunlarının, kadının statüsünün, kadına ilişkin alanların (ev, okul, mutfak, banyo gibi) ve işlevlerin nasıl kurgulandığını da bulgulamayı geleneksel toplum yapısı ile tasarımlanan gelecek toplum yapısı arasındaki farkları ortaya koyabilmeyi amaçlamaktadır.

Türk izleyicisinin gelecek kavramı konusundaki önizlenimleri konusunda veritabanı olarak bir ay boyunca bir televizyon kanalının tüm reklamlarının kaydedilmesi ile zengin bir içeriğe sahip olan çalışma, bu veritabanının incelenmesi çerçevesinde reklamların ne denli gelecek odaklı olduğunun belirlenmesini amaçlamaktadır. Reklamlarda sıklıkla kullanılan gelecek tasarımlarını türlerine göre ayrıştırmayı amaçlayan çalışma, gelecek yılların ülkeye neler getireceği konusundaki öngörüsünü de ortaya koymayı amaçlamaktadır. Çalışmanın temel çıktıları, ülkenin gelecek konusundaki büyük fotoğrafının çekilebilmesi, beklentilerin ortaya konabilmesidir. Yalnızca ürün ve marka odaklı değil, yaşam biçimi ve yaşam standartlarını da sorgulamayı kapsayan bu çalışma sonucunda, şu andaki nesillere geleceğin ne kadar sattığını saptamayı da amaçlamaktadır. Araştırmanın sonuçları beklenen yaşam standartlarının düzeyi, değerler ve toplumdaki olası değişikliklerin televizyon reklamları ile nasıl bağlantılandırıldığını ortaya koymayı amaçlamaktadır.