Kapısı Dijitale Açılan Sinema: Pandemi Sürecinde Sinema Deneyiminin Çoğullaşması ve 1989 Sinema Kulübü Üzerine Bir İnceleme

Abstract

Sinema salonları; kamusal alanda yer alma, sosyalleşme ve eğlenme gibi birtakım pratikler üzerinden bir değer temsil etse de, günümüzde bireyselleşen ve sosyal medya ile entegre hale gelen salon dışı izleme pratikleri ön plana çıkmaktadır. Özellikle bağımsız sinema salonlarının sinema endüstrisi içerisinde yaşadığı ekonomik sıkıntılar, 2020 yılının Mart ayından itibaren Türkiye’yi etkisi altına alan COVID-19 pandemisi ile derinleşmiştir. Pandemi süreci ile birlikte gösterimler ve etkinlikler dijital platformlara kaymakta ve bu durum sinema salonlarının geleceğini tartışmalı hale getirmektedir. Diğer taraftan çevrimiçi etkinlikler ve uygulamalar aracılığıyla; sinema salonlarının hem mekan kimliklerini ve izleyicide yarattıkları aidiyet duygusunu koruma hem de ekonomik bir değer elde etme ihtimali doğmaktadır.İstanbul’da yer alan bağımsız bir sinema salonu olan Beyoğlu Sineması, sinemaların kapalı olduğu dönemde başlattığı 1989 Sinema Kulübü projesiyle etkinliklerini ve projelerini salon dışına taşımıştır. Belirli bir üyelik ücreti karşılığında sinemaseverlerin haftalık bültene üye olduğu, çevrimiçi söyleşi, seminer ve tartışmalara katılabildiği bu kulüp ortamı, film izlemenin ötesinde bir sinema deneyiminin ve izleyici-mekan etkileşiminin dijital ortama taşınmasıyla farklı bir ilişki yapısına kapı aralamaktadır.Bu çalışmada; bir film izleme mekanı olarak Beyoğlu Sineması’nın dijital platformlardaki etkinlikleri içerik ve biçim yönünden nitel analize tabi tutulacak, 1989 Sinema Kulübü özelinde yapılan çalışmalar ise derinlemesine görüşmeler ile sinemasal mekan, kimlik ve aidiyet başlıkları altında anlamlandırılmaya çalışılacaktır. Çalışmanın 1989 Sinema Kulübü ile sınırlandırılmasında Türkiye’deki tek örnek olması önemli rol oynamıştır. Elde edilecek bulgular doğrultusunda 1989 Sinema Kulübü’nün çalışmalarının, sinema adına demokratik bir tartışma alanı ve alternatif mekanlar yaratma potansiyeli ile diğer sinemalar için örnek teşkil edip edemeyeceği tartışılacaktır. Anahtar Kelimeler: Dijitalleşme, sinema deneyimi, dijital mekan, COVID-19 pandemisi, Beyoğlu Sineması, 1989 Sinema Kulübü.