JUVENİL İDİOPATİK ARTRİT TEDAVİSİNDE BİYOLOJİK İLAÇ DEĞİŞİMİ: GERÇEK YAŞAM VERİSİ

Abstract

GİRİŞ: Biyolojik ilaçlar romatolojik hastalıkların tedavisinde çığıraçmışlardır. Ancak halen bir grup hasta ilk basamak olarak başlananbiyolojik ajana yeterli yanıtı veremez ya da zaman içindeilacın etkinliği azalır. Bu durumda başka bir biyolojik ajanla tedaviyegeçilmesi önerilmektedir ancak bu konu ile ilgili yapılmışgerçek yaşam verisi yoktur. Bu çalışmada bir biyolojik tedavidenbaşka bir biyolojik tedaviye geçtiğimiz HASTALAR veklinik yanıtlarıözetlenecektir.YÖNTEM: 2010-2019 yılları arasında JİA tanısı almış ve biyolojiktedavi kullanmış hastalar çalışmaya dâhil edildi. Bu hastalariçinde biyolojik tedavi değişikliği yapılanlar ile yapılmayanlararasındaki demografik, klinik, laboratuvar özellikleri ve ilaç etkinlik-güvenlilik durumları karşılaştırıldı.SONUÇLAR: Çalışmaya ortanca takip süreleri 40 (8,5-169) ayolan 91 (%47,6) kız ve 100 (%52,4) erkek olmak üzere 191 biyolojiktedavi uygulanan JİA hastası dahil edildi. Ortalama yaşve tanı yaşları sırasıyla 12,8±4,4 ve 9,1±4,9 idi. JIA alt tipleri;oligoartiküler JİA(oJİA) (n=79,%41,3), entezit ilişkili artrit (EİA)(n=52,%27,2), poliartiküler JİA(pJİA) (n=39,%20,4), sistemikJİA (sJIA) (n=14,%7,3), and psöriatik artrit (pSA) (n=7,%3,7) olarak saptandı. Tanıdan sonra biyolojik ilaç başlama süresi ortanca14 (2-66) aydı.İlk uygulanan biyolojik tedaviler etanersept(n=116,%60,7), adalimumab (n=49,%25,7), tosilizumab(n=18,%9,4), anakinra (n=6,%3,1) ve infliksimab (n=2,%1,1)idi. Hastaların biyolojik ilaç değişimi öncesi özellikleri Tablo-1’deözetlenmiştir.Biyolojik tedavi 37 (%19,4) hastada ortanca 10,5 (1-38) ay sonradeğiştirildi. Biyolojik tedavi değiştirilenlerde değiştirilmeyenleregöre JİA alt tipleri farklı saptandı (p=0.001); ilaç değişikliğiyapılan hastaların alt tipleri; oJİA (n=15; uzamış oJIA=4, persistanoJIA=11), pJIA (n=9;), sJIA (n=7), EİA (n=5), and pSA(n=1). Hastalık başlangıcında steroid tedavi uygulaması ihtiyacı(p<0,001), DMARD değişim ihtiyacı (p=0,01) ve üveit sıklığı(p=0.04) biyolojik tedavisi değiştirilenlerde daha fazla idi, Dokuzhastada biyolojik tedavi birden fazla kez değiştirildi. Çoklu değişimyapılanlarda 1 kez değiştirilenlere göre ilk biyolojik tedavi başlangıcındansonraki 6.ay değerlendirmelerindeki aktif eklem sayılarının(p=0,01),VAS, (p=0,003 ve p=0,02) ve JADAS71(p=0,003)skorlarının daha yüksek olduğu gözlendi. Tablo-2’de biyolojik tedavideğişim özellikleri gösterilmiştir.TARTIŞMA: Bu çalışmada biyolojik tedavi alan hastaların özelliklerini,biyolojik değişim sıklığını, değişim paternlerini ve nedenleriniortaya koymayı amaçladık. Uzamış oJİA, poliartiküler seyirlisJİA ve pJİA hastalarında hastalık aktivitelerinin yüksek olduğu,diğer alt tiplere göre daha destruktif seyredebildiği bilinmektedir.Bu çalışmada biyolojik tedavi değişiminin en çok bu alt tiplerdeolduğunu, birden fazla biyolojik tedavi değiştirilenlerde ise 6.aydakihastalık aktivite skorlarının ve aktif eklem sayılarının dahafazla olduğunu gösterdik. Bu tip hastalarda kalıcı deformiteleriengellemek ve steroid yan etkilerinden kaçınmak için klinik remisyonhedeflenmeli, biyolojik tedavi değişimi uzun süre beklenmedenplanlanmalıdır