Değişen ve Değişmeyenleri ile COVID-19 Dönemi ve Yeni Normaller - Cilt 2

Abstract

Dünyayı etkisi altına alan COVID-19 virüsü, Dünya Sağlık Örgütü’nün salgın ilan etmesi ile birlikte tüm endüstrileri durdurma noktasına getirmiştir. Bu süreçten en çok etkilenenlerden biri de sinema endüstrisi olmuştur. Ülkelerin karantina sürecine girmesi ve sosyal yaşama kısıtlamalar, yasaklar getirmesi, sinemanın fikir aşamasından gösterim aşamasına kadar bütün süreçlerini durdurmuş, endüstriyi her yönden etkilemiştir. Çekilmekte olan projelere ara verilmiş, çekim aşamasındakiler durdurulmuş, sinema salonları kapatılmış, gösterimler iptal edilmiş ya da ertelenmiştir. Sektörün aktif olduğu bir dönemde gerçekleşen kriz, sinema çalışanlarını, yapım şirketlerini, dağıtım şirketlerini, seyircileri etkilemiştir. COVID-19 krizinin bütün dünyayı eş zamanlı olarak etkisi altına alması, sinema endüstrilerinin diğer ülke sinema endüstrilerinden destek almasını da engellemiştir. Dünya sinema endüstrisini aynı anda etkileyen COVID-19, sinema endüstrisine büyük zararlar vermiş ve vermeye de devam etmektedir. Bu süreç dünya sinema endüstrisinde şüphesiz büyük değişimlere yol açacaktır.Sinema endüstrisinin en önemli taşıyıcılarından biri olan film festivalleri de COVID-19’dan büyük oranda etkilenmiştir. İptal edilen ve ertelenen festivallerin yanı sıra çevrimiçi olarak faaliyetlerine devam eden sınırlı sayıda festival de olmuştur. Çalışmada Türkiye’deki film festivallerinin COVID-19 sürecindeki faaliyetlerini incelemek amaç edinilmiştir. Özellikle bağımsız filmler ve ilk filmini çeken yönetmenler için büyük önem taşıyan, seyirci ile sektörü buluşturan film festivalleri, Türk Sineması’nın dünyaya açılmasına yardımcı olmaktadır. Bu bağlamda Türk sinema endüstrisinin en önemli, en köklü, uluslararası 5 film festivali örneklem olarak ele alınmıştır. Bunlar Uluslararası İstanbul Film Festivali (UİFF), Uluslararası Antalya Altın Portakal Film Festivali (UAAPFF), Uluslararası Ankara Film Festivali (AUFF), Uluslararası Adana Altın Koza Film Festivali (UAAKFF), Eskişehir Uluslararası Film Festivali (EUFF)’dir. Çalışma kapsamında Türkiye’nin 5 büyük şehrinde düzenlenen festivallerin COVID-19’un ilk yılında, 2020 yılında, gerçekleştirdikleri etkinlikler değerlendirilmiştir. Film festivalleri doküman incelemesi ve betimsel analiz yöntemi ile ayrıntılı olarak ele alınmıştır.Araştırma sonunda COVID-19 döneminde Türkiye’de düzenlenen uluslararası film festivallerinin büyük oranda zamanında gerçekleştirilemediği tespit edilmiştir. Film festivalleri, zorlu süreçte istedikleri, planladıkları etkinlikleri yapamamış, bekledikleri destekleri alamamışlardır. İş dünyasının çok büyük bir sıkıntıya girmesi, ekonomideki daralma özellikle sponsorlukların azalmasına yol açmıştır. Bu da film festivallerinin bütçelerinin küçülmesine neden olmuştur. Film festivalleri, COVID-19 döneminin sınırlayıcı sürecini aşmak için çevrimiçi uygulamalardan yararlanmış, aynı zamanda tüm olumsuzluklara rağmen sinema profesyonellerini hem kendi içlerinde hem de seyirciler ile bir araya getiren fiziksel gösterimler ve buluşmalar gerçekleştirmiştir. Film festivallerinde normal şartlara göre daha düşük sayıda film gösterilmiş, daha az sayıda ödül verilmiştir. Bu verilere göre film festivallerinin COVID-19 gibi büyük krizlere hazırlıklı olmadığı, kurumsal sıkıntılar yaşadıkları, bütçe zorluklarının olduğu, teknoloji alt yapılarının yeterli olmadığı ve festivaller arası güçlü bağların kurulamadığı ortaya çıkmıştır. Anahtar Kelimeler: COVID-19, Sinema, Türk Sineması, Film Festivalleri