Bayesçi Yapısal Kırılma Testi ile Akaryakıt Tedarik Zincirindeki Bir Süreç Yeniden Yapılandırma Projesinin Etkinliğinin Analizi

Abstract

Endüstriyel pazarlar için akaryakıt dağıtım süreçleri, oldukça karmaşık ilişkileri barındıran entegre bir tedarik zinciri üzerinden işlemektedir. Bu tedarik zincirinde, satış noktasından odak firmaya doğru gerçek zamanlı bir veri akışının sağlanmasında en önemli unsurlardan biri müşteri, bayi ve ana dağıtıcının teknolojik olarak iyi entegre olmasıdır. Koordinasyon bozuklukları ve çeşitli sebeplerle bilgi akışlarında yaşanan kesintiler tedarik zincirinin performansını düşürmekte, doğrudan ve dolaylı maliyetlere yol açmaktadır. Ancak tedarik zincirinin karmaşıklığı nedeniyle bu maliyetlerin ölçülmesi kolay olmamaktadır. Bu çalışmada, bayi katmanındaki yukarı yönlü veri akışında gözlemlenen kesintileri azaltmayı amaçlayan bir süreç yenileme projesi tanıtılmış ve bu projenin etkinliği test edilmiştir. Bahsi geçen proje, akaryakıt sektöründe faaliyet gösteren, Türkiye'nin önde gelen akaryakıt firmalarından birinde 2019 ve 2020 yılları arasında yürütülmüştür. BT ekibi tarafından hazırlanan veri kümesinde, fiili olarak gerçekleşmesine rağmen sehven sisteme yansıtılmayan satışların günlük bazda 300 birimlik sayım verileri yer almaktadır. Oluşturulan modelde sisteme yansımayan satışların bir Poisson süreci izlediği varsayılmıştır. Kırılma noktası ise birinci ve sonuncu günler sınır değerler olmak kaydıyla düzgün dağılıma sahip bir rastgele değişken olarak tanıtılmıştır. Sonsal parametrelerMarkov Zinciri Monte Carlo simülasyonu ile tahmin edilmiştir. Elde edilen sonuçlar, bir kırılma noktasının varlığını ve bir noktadan sonra yansımayan satışların anlamlı bir şekilde azaldığını göstermektedir. Üstelik bu kırılma noktasının proje başlangıç tarihiyle örtüştüğü görülmektedir. Bu sonuçlar odak firmada yürütülen süreç yeniden yapılandırma projesinin başarıya ulaştığını ispatlamaktadır. Bu çalışmadan elde edilen sonuçlar, Bayesçi yöntemlerin akaryakıt dağıtımı gibi karmaşıklığın ve belirsizliğin yüksek olduğu tedarik zincirlerinde daha fazla problem üzerinde uygulanması gerektiğini göstermektedir.