Febril nöbet sonrası epileptogenez sürecinin araştırılması

Abstract

Epileptogenez beynin bir birincil hasar sonrası uzun süreli transformasyonu ve buna bağlı olarak epilepsi gelişme sürecidir ve bir başlangıç hasarını takiben meydana gelen nöbetsiz dönem ve ardından başlayan spontan nöbetlerle birlikte epilepsi gelişimi ile karakterizedir. Bu tez çalışmasında postnatal 10. günlerinde dikey sıcak hava akımı modeli ile febril nöbet indüksiyonu yapılan Sprague-Dawley sıçanların olası beyin transforformasyon sürecinin hipokampal global gen ekspresyon profillendirmesinin zamana bağlı olarak yapılması hedeflenmiştir. Bu kapsamda FN indüksiyonu yuapılan sıçanlar indüksiyonu takip eden, olası epileptogenez sürecinin latent evresi boyunca disekte edilmiş ve hipokampus başta olmak üzere biyolojik materyalleri toplanmıştır. Toplanan hipokampus materyallerinden izole edilen RNA materyallerinde Affymetrix Rat Gene ST2.0 mikroarray çipi kullanılarak zaman bağımlı tüm genom ekspresyon profillendirilmesi yapılmıştır. Elde edilen veriseti zamana bağlı çok boyutlu analizlerinde Klotho (Kl) ve Transthyretin (Ttr) genlerinin birçok zaman grubunda istatistiksel olarak anlamlı ekspresyon değişimleri saptanmıştır. Bu kapsamda bu genlerin epileptogenez sürecine ilişkin biyobelirteç olma potansiyelleri olduğu sonucuna varılmıştır. Bunun yanında olfaktör reseptör genlerinin hipokampal ekspresyonlarının febril nöbet geçiren hayvanlarda hücre içine Ca++ girişini regüle ettiği görülmüştür. Bu durum epileptogenez sürecindeki majör durumlardan biri olan ve glutamaterjik aktivite, hipereksitabilite, hücre ölümü gibi süreçlerle ilişkili uzun süreli hücre içi Ca++ birikiminin bu genler tarafından regüle ediliyor olabileceği yorumunu doğurmuştur. Bu bulgular epilepsi ve febril nöbetin doğasının anlaşılması üzerine literatüre önemli katkılar yapmıştır ve antiepileptojenik yaklaşımlar geliştirile bilmesi için gelecekte kullanılacaktır. Bu kapsamda bu teze ait bulguların birçok bilimsel devam çalışmasıyla desteklenmesi gerekmektedir.