Evkâf-ı Ümem Tarihi’nde Sultan Alaaddin Keykabud ve Vakıf Eserleri

Abstract

ÖzetSultan I. Alaaddin Keykubat, Anadolu Selçuklu Sultanları arasında hayatı, fetihleri ve fethettiği şehirlerde yaptığı imar ve iskan faaliyetleri açısından oldukça önemli bir yere sahiptir. Özellikle Alaiye’yi fethinden sonra bu şehirde yaptığı vakıf eserleri birçok tarih kaynağında yerini almış ve bunların bir kısmı günümüze kadar intikal etmiştir. Bu araştırmada, tarih araştırmalarında fazla bilinip kullanılmayan 1940 tarihli Muhammed Vâmık Şükrü Efendi tarafından kendi el yazısı ile 25 yılda telif edilmiş olan Evkâf-ı Ümem Tarihi adlı 8 ciltlik esere istinaden Sultan I Alaaddin Keykubat’ın kısa hayat hikayesi ve fethettiği Anadolu şehirlerindeki vakıf eserleri incelenmektedir. Sadece Alaaddin Keykubat’ın değil onun döneminde devletin ileri gelenleri ve hayır sahiplerinin de vakıf eserleri en azından bir liste olarak sunulmaya çalışılmaktadır. Evkâf-ı Ümem Tarihi’nde İslam öncesi dönemde ortaya çıkan Türk devletlerinden, Selçuklu Devleti ve Osmanlı Devletiˈne ait siyasi, idari, ekonomik, askeri ve vakıf tarihine kadar önemli bilgilerin kayıtları ve listeleri bulunmaktadır. Sekiz ciltlik eserin üçüncü cildi Selçuklu Sultanları ve vakıf eserlerine hasredilmiştir. Araştırma ile hedeflenen Selçuklu Tarihi Araştırmaları için önemli bir kaynak durumundaki Evkâf-ı Ümem Tarihi’ni tanıtıp özellikle sempozyum konusu olan I. Alaaddin Keykubat ve dönemine ait vakıf eserleri hakkında detaylı bilgiler sunmaktadır. Ayrıca bu eserde yer alan bilgilere ait kaynakların tanıtımını yaparak bundan sonraki araştırmalara öncülük etmesi hedeflenmektedir. Üstelik Selçuklu’dan günümüze intikal etmiş olan Alaiye’nin tarihsel potansiyeline vurgu yapılması da değerlendirilmektedir. Anahtar Kelimeler: Evkâf-ı Ümem Tarihi, Selçuklu Devletleri, Selçuklu Vakıf Kayıtları, I. Alaaddin Keykubat, Selçuklu’da Alaiye