| dc.description.abstract | COVID-19 SALGINI: KONUT PİYASASINA ETKİLERİ ANKARA ÖRNEĞİ Gözde Arzu Sarıcan Necibe Aydan Sat Öz Salgınlar toplum sağlığı üzerinde yaratıkları tehdidin yanı sıra, gündelik yaşamı, toplumsal düzeni ve ekonomiyi büyük ölçüde etkilemektedirler. Özellikle büyük nüfus gruplarını barındıran, farklı sosyal gruplarının ve ekonomik sektörlerin bir arada bulunduğu kentsel alanlar, salgınların olumsuz etkilerinin daha belirgin bir şekilde izlendiği yerleşimleridir. Tarihsel süreçte bakıldığında salgınların planlama disiplini açısından önemli birer kırılma noktası olduğu görülmektedir. Çünkü salgınların olumsuz etkilerini ortadan kaldırmak, salgınla mücadele etmek ve mekansal yayılımının önüne geçmek adına bu dönemlerde farklı planlama yaklaşımları ve stratejileri benimsenmiştir. 2019 yılının Aralık ayında Çin’in Hubei bölgesinin başkenti Vuhan’da ortaya çıkan COVID19 salgını kısa sürede tüm dünyanın mücadele etmek zorunda kaldığı bir risk haline gelmiştir. 11 Mart 2020 tarihinde COVID-19 salgınının ilk vakası ülkemizde açıklanmıştır. Bu tarihten itibaren gündelik yaşamımızda hâkim olmadığımız pek çok terim yer almaya başlamıştır. Salgının yayılma hızını düşürmek ve engellemek amacıyla getirilen kısıtlamalar sonucunda, konutlar insanların en çok vakit geçirdiği yerler haline gelmiştir. Uzaktan çalışma ve eğitim gibi farklı faaliyetler konutların barınma işlevine ek olarak ofis, eğitim alanı vb. yeni işlevler üstlenmesine neden olmuştur. Bu durum konuta olan bakış açısını, konuta ilişkin talepleri ve beklentileri de değiştirmeye başlamıştır. Son bir yılda, salgının getirdiği, belki de bize dikte ettiği yeni yaşam pratikleri nedeniyle konut piyasasında farklı bir hareketlilik yaşanmaktadır. Konutun niteliği (apartman dairesi/müstakil olması, büyüklüğü, balkon varlığı vb), konutun lokasyonu (kent merkezi, çeper, banliyö. vb), konutun yakın çevre kullanımlarındaki değişen tercihler vb. pek çok faktöre bağlı olarak konut piyasası salgın öncesine göre farklılıklar göstermektedir. Konut talebinde değişen tercihlerle ilişkili olarak konut satış fiyatlarında da değişimler söz konusu olmaya başlamıştır. Bu noktadan hareketle çalışmanın amacı,salgın sürecinin konut piyasasına olan etkilerini Ankara örneklem alanında konut fiyatlarındaki değişimler üzerinden irdelemektir. Ankara’da 2019-2020 yılları arasında konut satışı en fazla olan Çankaya ve en az olan Sincan ilçelerine odaklanacak olan çalışmada, konut satış ve konut fiyatlarındaki değişim miktarları ortaya koyulduktan sonra, bu değişimi etkileyen faktörler (konutun niteliği, lokasyonu vb.) sorgulanacaktır. Çalışmanın hipotezleri aşağıda verilmektedir. H1) Salgınla birlikte, yüksek yoğunluklu konut alanlarına konut talebi azalırken, düşük yoğunluklu konut alanlarında artmaktadır H2) Salgınla birlikte açık yeşil alanların bulunduğu konut alanlarına olan talep artmıştır. H3) Salgınla birlikte kent merkezinden uzakta olan yerleşimlere talep artmıştır. H4) Salgınla birlikte müstakil evlerin fiyatlarındaki artışlar, apartman dairelerinin fiyatlarındaki artıştan daha fazladır. 18 Çalışmada giriş bölümünün ardından ikinci bölümde salgın ve kente etkileri konusuna değinilecek ve ardından salgın ve konut sektörü ilişkisi tartışılacaktır. Üçüncü bölüm alan çalışmasını içerecektir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası(TCMB) ve Endeksa’dan elde edilen veriler çerçevesinde, Ankara’da Çankaya ve Sincan ilçelerinde salgın öncesi ve salgın sonrası konut satış miktarlarında ve fiyatlarındaki değişim ortaya koyularak nedenleri tartışılacaktır. Dördüncü ve son bölümde genel bir değerlendirme yapılacaktır. Alan çalışması sonucunda yukarıda sıralan hipotezlerin doğrulanması beklenmektedir. Ancak, burada özellikle üzerinde durulması gereken iki nokta bulunmaktadır. Birincisi, konut piyasasına yönelik bir sonucun elde edilmesi için salgın öncesinin, salgın döneminin ve salgın sonrası dönemin konut piyasasını incelemenin bir gereklilik olduğudur ki, bu çalışmada alan çalışması bu şekilde yürütülmektedir. İkinci nokta ise; salgın sonrası dönemin etkilerinin her zaman kalıcı ya da uzun süreli olarak gözlenmediğidir. Dolayısıyla bu çalışmada COVID-19 ve konut piyasası etkileşimi kesin sonuçlar yerine, olası sonuçlar üzerinden bir tartışma gerçekleştirilmektedir. Anahtar Kelimeler: Covid-19 salgını, konut, konut piyasası, Ankara | |
