The status of the ecosystem and fishery resources in the Sea of Marmara

Abstract

Normal 0 false false false TR X-NONE X-NONE /* Style Definitions */ table.MsoNormalTable {mso-style-name:"Table Normal"; mso-tstyle-rowband-size:0; mso-tstyle-colband-size:0; mso-style-noshow:yes; mso-style-priority:99; mso-style-parent:""; mso-padding-alt:0in 5.4pt 0in 5.4pt; mso-para-margin:0in; mso-para-margin-bottom:.0001pt; mso-pagination:widow-orphan; font-size:12.0pt; font-family:"Calibri",sans-serif; mso-ascii-font-family:Calibri; mso-ascii-theme-font:minor-latin; mso-hansi-font-family:Calibri; mso-hansi-theme-font:minor-latin; mso-bidi-font-family:"Times New Roman"; mso-bidi-theme-font:minor-bidi; mso-ansi-language:TR;} Son yıllarda, Marmara Denizi ekosistemi ve balık stoklarının durumunu ortaya koymak için önemli çalışmalar yapılmıştır. Bu derlemede, bu çalışmalardan elde edilen sonuçlar sentezlenerek Marmara Denizi’nin ekosistem değişimi ve balıkçılığının durumu ortaya konmuş, iyi balıkçılık yönetimi ve stokların sürdürülebilirliği için öneriler geliştirilmiştir. Marmara Denizi, bir geçiş bölgesi olarak, Çanakkale ve İstanbul Boğazları ile Türk Boğazlar Sistemini oluşturan ve yarı kapalı iç deniz özelliğine sahip bir ekolojik koridor olarak kabul edilmektedir. Ekonomik öneme sahip Atlantik-Akdeniz orijinli pelajik balıkların Akdeniz ve Ege’den Karadeniz’e beslenme amacıyla yaptıkları göçler esnasında konakladıkları ve yumurta bıraktıkları bir denizdir. Diğer denizlerimizden çok daha küçük yüz ölçüme sahip olmasına rağmen Türkiye balıkçılığındaki payı % 10-15 arasında değişmektedir. Bunun yanında, kuzeydoğusunda yer alan, 15 milyonluk nüfusu ile ülkemizin en kalabalık, şehirleşmenin en yoğun olduğu, İstanbul büyükşehri ve doğusunda yer alan endüstri faaliyetlerinin ana merkezi İzmit Körfezi ile deniz ekosistemi üzerinde tanımlanan bütün genel baskı türlerinden farklı yollarda ve farklı seviyelerde etkilenmektedir. Marmara Denizi, insan kaynaklı baskıların deniz ekosistemlerine etkilerinin ayrı ayrı ve kümülatif olarak değerlendirilebileceği doğal bir laboratuvar olması bakımından ülkemiz diğer denizel ekosistemleri üzerindeki insan kaynaklı baskıların anlaşılmasına bakımından önemlidir.Marmara Denizi, 1995-2015 yılları arasında ekosistem durumu ve insan kaynaklı baskılar açısından önemli bir rejim geçişine maruz kalmıştır. Bu dönem, bu deniz üzerinde oluşan insan kaynaklı baskıların; yani kontolsüz şekilde aşırı avcılığın, iklim değişikliğine bağlı deniz suyu sıcaklığı artışının ve başta İstanbul anakenti ve İzmit Körfezi olmak üzere kirliliğin deniz ortamında giderek arttığı bir dönemdir. Ek olarak, Marmara Denizi balıkçılığında kaybolan ve avcılığı %80’den fazla düşen balık ve omurgasız türleri de bu dönemde yoğunlaşmaktadır. Kaybolan türlerin arasında bulunan büyük pelajik avcı türler ekosistemin dengesinin giderek bozulduğunun bir göstergesidir. Bu geçiş dönemi boyunca avcı türlerin ortamdan çekilmesi, küçük pelajik balıkların ve bentik türlerden derin su pembe karidesinin stoklarında artışa neden olmuştur. 2007 yılında yaşanan müsilaj oluşumunda bahsedilen diğer insan kaynaklı baskıların yarattığı etkilerin yanı sıra, yalnızca belirli türleri hedef alarak besin ağındaki canlıların bağıl kompozisyonlarını ve böylelikle birbirleriyle olan etkileşimlerini değiştiren balıkçılığın da önemli bir etkisinin olduğu görülmektedir. İronik bir şekilde, 2007 müsilaj oluşumu sonrasında en büyük ekonomik hasarı ise yine Marmara Denizi balıkçılığı almıştır.