Alanya'nın (Antalya) Yerleşme Tarihi

Abstract

Alanya, Antalya‘nın ilçelerinden biridir. ―Türk Rivierasının İncisi‖ olarak da bilinen Alanya‘nınkuzeyinde Toros Dağları, güneyinde Akdeniz, batısında Manavgat, doğusunda ise Gazipaşa yeralmaktadır. 1.598,51 km²'lik bir alana sahip olan Alanya‘nın 2022 yolu verilerine göre nüfusu364.180‘dir.Antik Dönem Kilikya ile Pamfilya arasında sınırda kalan Alanya‘nın yerleşim tarihi yapılan kazıçalışmaları ile birlikte Paleolitik Döneme kadar gitmektedir. 1957 yılında keşfedilen KadıiniMağarası‘nda ilk yerleşme izlerine rastlanmıştır.Bizans Dönemi‘nde derebeylerine ve Anadolu Selçuklu Devletine de başkentlik yapmış olanAlanya stratejik bir öneme sahiptir. Nitekim Antik Dönemde korsanlar tarafından hakimiyetaltında tutulan Alanya (o dönemdeki adıyla Korakesion‘un) son derece önemli arz etmektedir.Akdeniz‘in depo alanı olarak kullanılan limanı ile dikkat çekmektedir.Bizans Dönemi‘nde ―güzel dağ‖ anlamına gelen Kalon Oron/Oros, Kaxou Opoş, (Καλόν Ορος)adı ile anılmıştır. Daha sonraları sultan Alaeddin Keykubat‘tan adını alacak olan Alanya‘nınSelçuklular tarafından fethedilmesi 1221/1222 yıllarına rastlamaktadır. Büyük Selçuklu SultanıAlanya‘yı fethettikten sonra burada Alanya kalesini, şehri yeniden tesis ettirmiştir. BaşketKonya‘ya olan yakınlığı şehrin büyüyüp gelişmesine, korsanlardan temizlenen şehir sahip olduğulimanı ile de önemli ticaret merkezi haline gelmiştir. Alaeddin Keykubat kış aylarını genellikleburada geçirmiştir. Sultan Alaeddin‘în ölümü ile Moğol istilasına uğrayan bölgede Selçukluhakimiyeti azalmış ve güç kaybetmiştir. Kurulan Alaiye Beyliği ile beylikler dönemine girişyapılmış ve Fatih Sultan Mehmet döneminde Gedik Ahmet Paşa tarafından 1471 yılında daOsmanlı hakimiyetine girmiştir. Bu fetih ile birlikte Akdeniz‘in hakimiyeti Osmanlı kontrolünegeçmiştir. Bu fetih ticaret yollarının güvenliği açısından da oldukça önem arz etmiştir.Osmanlı Devleti‘nin yıkılma sürecinde Fransızlar tarafından işgal edilen bölge, Cumhuriyet‘inkurulması ile birlikte Türkiye Cumhuriyeti‘ne geçmiştir. 1874 yılında kurulmuş olan belediyeteşkilatı Cumhuriyet Dönemi‘nde de devam etmiştir.