Kültürel Değişim Ziyaretçilerinden Ucuz Emek Gücüne: “Work and Travel” Programları

Abstract

Bu çalışmada küreselleşme süreci ile birlikte kültürel değişim programlarında meydana gelen dönüşümde küresel üretim ilişkileri sisteminin etkisini analiz etmek amaçlanmıştır. Küreselleşme ile birlikte dünya ölçeğinde kültürel bütünleşme vurgusu artmış, kültürel değişim programları bu alanda kullanılabilecek önemli araçlar arasında yer almıştır. Çalışma içinde incelenen ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından yürütülen “Çalış ve Gez” (Work and Travel - WAT) programı da bu alandaki önemli örneklerden birisini oluşturmaktadır. “Çalış ve Gez” programı ile sezonluk işçilik arasında güçlü bir ilişki olduğu gözlemlenmekte, kültürel değişim bu alandaki üretim ilişkilerini perdeleyen bir özelliğe sahip olmaktadır. Çalışmada “Çalış ve Gez” programında daha önce katılımcı olarak yer almış kişiler ve bu program çerçevesinde faaliyet gösteren danışmanlık firmaları ile derinlemesine görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Bununla birlikte program kapsamındaki istihdam yapısı ve katılımcıların çalışma koşulları incelenmiştir. Yapılan görüşmeler neticesinde programın, işverenler tarafından küresel ölçekte ucuz, esnek ve dönemsel emek gücü temin etmenin bir aracı haline geldiği görülmektedir. Ayrıca programların çeşitli organizasyonlar tarafından sadece kar amaçlı kullanıldığı vurgulanmış, kültürel değişim amacının sınırlı bir şekilde gerçekleştiği ifade edilmiştir. İstihdam süreçlerinin baskın olduğu ve denetimin yetersiz olduğu işleyiş içindeyse, katılımcıların çeşitli sömürü mekanizmalarına maruz kalmaları kaçınılmaz olmaktadır.