Bal Üretim Ormanı Çalışmaları Üzerine Bir Değerlendirme: Antalya/Gündoğmuş Örneği

Abstract

Ormanlar; arılar ve arıcılık faaliyetleri için önemli işlevleri yerine getirirler ve arılar ekosistem için önemli bir yere sahiptir. Arıların ve arıcılık uygulamalarının, ekolojik ve ekonomik açıdan önemli katkılar sağladığı bilinmektedir. Odun Dışı Orman Ürünü (ODOÜ) olarak önemli bir yere sahip olan bal üretimi, ticari bir faaliyet olarak genellikle orman ve orman kenarı alanlarda sürdürülmektedir. Gıda güvenliği açısından kritik, ekolojik ve ekonomik değeri yüksek bir ODOÜ olarak bal, insan sağlığı açısından da önemli fırsatlar sunmaktadır. Öte yandan arılar ve arıcılık faaliyetleri biyolojik çeşitliliğin korunması ve geliştirilmesi noktasında da önemli bir işlevi yerine getirmektedir.

Türkiye'de yıllık 81.000 ton civarında bal üretimi gerçekleşmektedir. Bu üretimin gerçekleşmesinde ormanlar büyük katkı sağlamaktadır. Bununla birlikte, bal üretiminin gerçekleştirildiği sahaların ormanlarla olan ilişkisi, kırsal kalkınma açısından da ayrı bir önem arz etmektedir. Arı yetiştiriciliği genellikle kırsal alanlarda yaşayan nüfusun yaygın uğraş alanıdır. Öte yandan, Bal Üretim Ormanları sayesinde arıcılığın gelişeceği ve kırsal alanda gelir artışlarının yaşanacağı öngörülmektedir.

Bal Üretim Orman Projesi, Türkiye için yeni bir konu olarak sunulmakla birlikte, ülkede çok eski yıllardan buyana hemen hemen her bölgede geleneksel olarak bal üreticiliği yapılmaktadır. Bunun sonucu olarak, arıcılık ve bal üretiminin ortaya çıkardığı geleneksel bilginin varlığı kaynak yönetimine önemli fırsatlar sunmaktadır. Bu kapsamda, sosyal, ekonomik ve kültürel boyutları içeren bir faaliyet olarak arıcılık faaliyetleri ve bal üretimi konusunda stratejilerin doğru olarak belirlenmesi gerekmektedir. Planlama konusunda stratejilerin doğru bir şekilde belirlenmesi ormanlarımızın geleceği işin büyük önem taşımaktadır. Doğru stratejiyi belirlemenin ilk adımı içinde bulunulan durumu en iyi şekilde analiz etmekten geçmektedir.

Çalışmada, Antalya Orman Bölge Müdürlüğü Gündoğmuş Orman İşletme Müdürlüğü Ortaköy Bal Üretim Ormanı Projesi ele alınmıştır. Ortaköy Bal Üretim Ormanı Projesi öncelikle projelendirme tekniği açısından irdelenmiş, projenin mevcut durumu ise, ilgi gruplarının katılımıyla değerlendirilmiştir. Bu kapsamda; kaynak yöneticileri, üretici-yöre halkı, akademisyenler ve sivil toplum kuruluşları çalışmaya ilgi grupları olarak dahil edilmiştir. Ortaya konulan SWOT matrisi ile üstünlükler, zayıflıklar, tehditler ve fırsatlar tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler: Bal Üretim Ormanı, Kırsal Kalkınma, Arıcılık.