Şehir-Üniversite İlişkisi, Şehir Fonksiyonları Açısından Üniversite Şehirleri: Kırklareli Üniversitesi Örneği

Abstract

Şehirlerin gelişiminde nüfus sayısı, çeşitliliği ve niteliği büyük önem arz eder. Bunun yanı sıra şehirlerin fiziksel olarak büyümeleri ayrıca gelişmeye anlam kazandıran bir hususiyettir. Zira şehirlerin gelişmesini en iyi ifade eden faktörlerin başında şehrin fiziksel büyüklüğü gelmektedir. Bunun yanında fonksiyon çeşitliliği ve sayısı, şehrin gelişimini doğrudan etkileyen bir kriter olup önemi büyüktür. Nitekim fonksiyonlar, şehirlerin ortaya çıkışında olduğu kadar gelişmelerinde de muazzam bir etkiye sahiptir. Çünkü fonksiyonlar arttıkça şehirler o oranda nitelik ve değer kazanırlar. Bu fonksiyonlar birden fazla olabileceği gibi, içlerinden bir tanesinin ön plana çıkmasıyla o fonksiyon şehrin özel fonksiyonu olabilmektedir. Özel fonksiyonu şehrin bununla anılmasına neden olmaktadır. Buna örnek olarak; Eskişehir’in üniversite şehri, Çorlu’nun sanayi şehri, Antalya’nın turizm şehri olarak adlandırılması verilebilir. Eğitim fonksiyonun öne çıktığı kimi şehirlerimiz, üniversite şehri olarak adlandırılmaktadır. Ülkemizde cumhuriyetle birlikte daha da ivme kazanan üniversiteler, günden güne sayısını arttırmakta ve bulunduğu mekâna şehirsel fonksiyon sağlamaktadır. Çoğu devlet eli ile açılan üniversitelerimiz, son yıllarda giderek artan vakıf üniversiteleriyle de sayısını artırmış durumdadır. Özellikle 2006 yılında alınan her ile bir üniversite kararıyla bu sayı artırmıştır. Artan üniversite sayısının bulunduğu yerleşmeye yapacağı katkı hiç kuşkusuz sadece ekonomik yönden olmayacak, ekonomik katkının yanı sıra sosyal ve kültürel etkileri de beraberinde getirecektir. Ülkenin ve tabii olarak bulunduğu bölgenin öğrenim seviyesine de etki eden bu durum nitelik-nicelik açısından bazı soru işaretlerine neden olsa da yaptığı katkılar itibariyle araştırılmaya ve çalışılmaya değerdir.

Yapılan literatür çalışmaları, arazi çalışmaları ve buralarda yapılan mülakat ve anketlerle birlikte kullanılan ArcGIS 10.2 programıyla hot-spot analizi, interpolerasyon, IDW gibi analizlerle detaylandırılarak anlatılan konumuz, üniversitelerin şehirleşme ilişkisi, şehirleşmeye olan etkileri ve çalışma sahamız Kırklareli’nde üniversitenin şehre katkısı anlatılmaya çalışılmıştır. Bu çalışmalarla, şehrin toponomisi ve arazi kullanımının üniversiteden önce ve sonra olmak üzere olan değişimlerine bakılarak, şehrin gelecekteki potansiyeli ortaya konacaktır. 2007 yılında açılan ve bugün 27 bin öğrenciye ev sahipliği yapan Kırklareli Üniversitesi bu konuda dikkat çekmektedir. Bu çalışmasahasının seçiminde etkili olan en önemli faktör, “Emekli şehri” olarak anılan şehrin, üniversite açıldıktan ve ekonomik anlamda etkisinin artmasına da bağlı olarak "Üniversite şehri” olma yolunda ilerlemesi olmuştur. Yapılacak çalışmalar ve önerilerle birlikte, şehir bu anlatılanlar ışığında geliştirilebilecektir. İşte tüm bunlarla beraber bu katkı ve değişimi genel hatlarıyla incelemek ve örneklerle pekiştirmek çalışmamızın temel amacını oluşturmaktadır.Anahtar Kelimeler: Şehir Fonksiyonları, Üniversite, Üniversite Şehri, Yerleşme Coğrafyası, Kırklareli.