A Reply to Zizek: Reading Fundamentalism (or ISIS) Using Correct Cultural References

Abstract

Zizek, İslam’ın şiddet yüklü tepkilerini tetikleyen şeyi irdelediği “ISIS Is a Disgrace to True Fundamentalism” makalesinde, terörist köktencilerin gerçek köktenci olup olmadığını sorgulamaktadır. Bu çalışma, Zizek’in, ISIS’in iletişimsel ve eylemsel tutumlarını değerlendirirken referans alınabilecek, değerlendirmelerinde, iletişim bilimi açısından çok temel bir sorunun var olduğu gerekçesiyle hazırlanmıştır. Çalışmada, Zizek’in ISIS köktenciliğinin İslam literatüründe köklerini bulan yerel referans değerlerini dikkate almaksızın yaptığı yorum, şu sorulardan başlayarak, hermeneutik okuma metoduyla tartışılmaktadır: Bir kültürün içinde doğup yetişen bir insan ya da bakış açısı, kendisine tamamen yabancı olan bir diğerini, kendi şartları içinde evrimleşmiş bir anlayışın öznesi olarak, doğru okuyabilir mi? Doğru okuyamama hali, Oryantalizmin tuzaklarına düşme tehlikesiyle yüzyüze bırakmaz mı?

Tartışma, Ortadoğu menşeli Selefii terör grupları ele alınırken yapılacak en büyük hatanın, onları Budist ve Hristiyan köktencilerle hatta diğer Müslümanlarla aynı dairenin içinde değerlendirmek olduğunu gösterecektir. Zira, Selefi İslam’ın referans değerleri ve cennet tasavvuru, diğer dinlerinkine benzemez. Zizek’in iddialarının aksine, Ortadoğuda yaşayan bir Selefi’yi doğrudan ve hızlıca Amerikan düşmanı yapan şey onun ‘kendi şeytana uyma eğilimiyle’ savaşması değil, girmek istediği kendi cennetini-Amerikan Rüyası ile- yeryüzünde kurmuş olanların dünyasını cehenneme çevirme isteğidir. Bu isteğin inşasında, Selefiliğin referansları kadar medya yoluyla pazarlanan Amerikan Rüyasının da payı vardır. Sonuçta çalışma, “Olimpos ve Hira Dağı’nın çocuklarının birbirlerini asla anlamayacakları kehanetine karşı bir yol önermekte ve bu yolu hermeneutik bir ISIS okumasıyla örneklemektedir: Yerel kültürel değerleri bilme istencini dışlamayan okumalarla entelektüel sorumluluğu yerine getirmek...