İş yaşamındaki yönetici liderliğe ve siyasi liderliğe yönelik örtük liderlik teorilerinin karşılaştırılması

Abstract

Bireyler, “örtük liderlik teorileri” olarak isimlendirilen bilişsel yapılar aracılığıyla karşılarındakileri lider ya da lider olmayan şeklinde sınıflandırır. Bu çalışmanın amacı, iş yaşamındaki yönetici liderliğe ve siyasi liderliğe dair örtük teorilerini incelemek, farklarını saptamak ve bunların belirli değişkenlere göre değişimini incelemektir.

Çalışmanın örneklemini farklı sektörlerden 278 kişi oluşturmaktadır. Katılımcıların 148’ine (%53.2) yöneticilik pozisyonunda bulunan bir liderin özellikleri sorulurken, 130’una (%46.8) siyasi bir liderin özellikleri sorularak liderlik prototipleri incelenmiştir.

Cevaplar araştırmacılar tarafından içerik analizine tabi tutularak 183 başlık altında kodlanmıştır. Her iki liderlik türü için de ortak olarak en fazla söylenen özellikler arasında adil, çalışkan, dürüst, güvenilir, hitabet yeteneği olan, ileri görüşlü, ikna edici, kültürlü, zeki gibi karakteristikler vardır.

Yönetici liderler için, kadınlar yenilikçi, erkekler ise disiplinli olma özelliğini; daha genç olanlar hoşgörülü-anlayışlı, ileri görüşlü ve zeki olma, daha yaşlı olanlarsa demokratik olma özelliğini daha çok vurgulamışlardır. Siyasi liderlik için, kadınlar iyi eğitimli, erkekler dürüst ve halkla iç içe olma özelliklerini; daha yaşlı olanlarsa adil, dürüst ve ailesine bağlı olma özelliklerini daha fazla söylemişlerdir.

Bu çalışma bizlere Türk toplumunun iki farklı liderliğe dair örtük liderlik teorileri hakkında ışık tutmaktadır.