Edebiyat Çevirisinde Karşılıklı Konuşma Bölümlerinin Aktarım Sorunları (Klasik Bir Fransız Romanının Türkçe Çevirisi)

Abstract

Bu çalışmada, bir Fransız Edebiyatı romanında dilsel kullanım olarak konuşma dili yazımının Türkçeye yapılan çevirisi, Dilbilim (lenguistik), Deyişbilim (stilistik) ve Çeviribilim alan yaklaşımları çerçevesinde incelenecektir. Bu çalışmanın başlıca amacı, çeviride bir yandan “biçim – anlam”, diğer yandan da “söz – anlam” ilişkisinin söylemin, dolayısıyla metnin oluşumuna katkısı mercek altına alınacaktır. Bunun için, yazarın yazımında ve çevirmenin metninde, sözce yapılarının barındırdığı dilsel işaretler ve gerekirse dildışı bileşenler, sözcük seçimi ve söylem oluşumu bağlamında yakından incelenecektir. Bu bağlamda, çeviri sürecinde bir yandan Biçimbilim, diğer yandan da Deyişbilim ve Sözbilim açısından birbiriyle bağıntılı iki dilsel paradigmayı göz önünde bulundurmayı gerekli kılan pragmatik bir bakış açısı sergilenecektir. Çalışmada kullanılacak bütünce, Fransız Edebiyatının çığır açan dünyaca ünlü yazarlarından André Malraux’nun (1901-1976) “La Condition Humaine” (1946) başlıklı romanı ve onun “İnsanlık Durumu” (1987) başlığıyla yapılan Türkçe tercümesidir. Bu bütüncenin (corpus) seçilmesinin başlıca sebebi, adı geçen romanın konuşma dili çerçevesinde, dil düzlemi ile ifade ve üslup olguları bakımından oldukça zengin bir edebî eser olması ve içeriğinin de çok kapsamlı bir metin ihtiva etmesindendir.