Show simple item record

dc.contributor.authorTemel, Emine
dc.date.accessioned2021-03-03T16:39:14Z
dc.date.available2021-03-03T16:39:14Z
dc.date.issued2017
dc.identifier.citationTemel E., "Çaştani Bey Jatakasında -GAlI Eki Üzerine", Uluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi , cilt.3, sa.6, ss.35-47, 2017
dc.identifier.otherav_455b2436-0be5-4935-a3ed-06ff0cf2b8c3
dc.identifier.othervv_1032021
dc.identifier.urihttp://hdl.handle.net/20.500.12627/50307
dc.identifier.urihttps://avesis.istanbul.edu.tr/api/publication/455b2436-0be5-4935-a3ed-06ff0cf2b8c3/file
dc.description.abstractFiil kök veya gövdelerine belirli eklerin getirilmesi ile meydana gelen, fiiller gibi çekime girmeyen ve hareket bildirmeyen sözcük türüne fiilimsi (çekimsiz fiil) denir. Fiilimsiler, aldıkları farklı ekler ile üstlendikleri fonksiyonlara göre isim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiil olmak üzere üç alt başlıkta ele alınır. Cümlede, temel hareketin hazırlayıcısı olan, bu hareketi hâl, zaman, sebep, süreklilik, başlangıç gibi çeşitli yönlerden tamamlayan ve asıl görevleri zarf olan zarf-fiiller, diğer fiilimsilerden farklı olarak aktif hiçbir çekim ve yapım eki almazlar. Zarf-fiil eklerinden olan -GAlI, Eski Uygur Türkçesi (IX-XI. yy.) döneminde yaygın olarak kullanılmış bir ektir. Bu ek, zarf olarak kullanıldığı cümlenin fiilini sebep ve zaman yönünden nitelerken çoğunlukla farklı kelime gruplarının herhangi bir unsuru olarak karşımıza çıkmaktadır. Uygur dönemi Budist çevre metinlerinden Çaştani Bey jatakasında ise (çatik, hikâye) -GAlI ekinin cümlede farklı anlam, görev ve yapılarda yer aldığı dikkati çekmektedir. Çaştani Bey’in kendi ülkesindeki halkına hastalık ve belalar getiren şeytanlarla olan mücadelesinin anlatıldığı bu hikâye 318 satırdan oluşmaktadır. F.W.K. Müller tarafından çalışılmaya başlanıp ölümü ile A. von Gabain tarafından tamamlanan bu eser, üç parça ile birlikte Müller’in Almancaya çevirerek Uigurica adı ile neşrettiği Uygurca eserler serisinin dördüncüsünü (Uigurica IV) teşkil etmektedir. Herhangi bir zaman ve şahsa bağlanmayan, ana eylemin niteleyicisi ve cümle anlamının belirleyicisi olan zarf-fiiller, Eski Uygur Türkçesi döneminde aktif rol oynamaktadır. Bu çalışmada, Çaştani Bey Hikâyesi’nde yer alan zarf-fiil eklerinden -GAlI ekinin hangi anlamda ve ne tür yapı ve görevlerde kullanıldığı incelenecektir. Makalede, Çaştani Bey Hikâyesi’nin 1945 yılında Türk Dil Kurumu yayınları arasından çıkan ve S. Himran tarafından Türkçeye tercüme edilen neşri esas alınmıştır. Anahtar Kelimeler: Eski Uygur Türkçesi, Çaştani Bey Jatakası, -GAlI zarf-fiil eki, İfade kabiliyeti
dc.language.isotur
dc.subjectEski Türk Dili
dc.subjectDil ve Edebiyat
dc.subjectEDEBİYAT
dc.subjectTürk Dili ve Edebiyatı
dc.subjectSanat ve Beşeri Bilimler (AHCI)
dc.subjectSosyal Bilimler (SOC)
dc.subjectSanat ve Beşeri Bilimler
dc.subjectSosyal ve Beşeri Bilimler
dc.titleÇaştani Bey Jatakasında -GAlI Eki Üzerine
dc.typeMakale
dc.relation.journalUluslararası Beşeri Bilimler ve Eğitim Dergisi
dc.contributor.departmentİstanbul Üniversitesi , Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü , Türk Dili ve Edebiyatı
dc.identifier.volume3
dc.identifier.issue6
dc.identifier.startpage35
dc.identifier.endpage47
dc.contributor.firstauthorID719136


Files in this item

Thumbnail

This item appears in the following Collection(s)

Show simple item record