TÜRKİYE’DE EKONOMİK KRİZLER VE GELİR DAĞILIMI: 1994, 2001 VE 2008 KRİZLERİ TECRÜBESİ

Abstract

Ekonomik krizler bazen başlangıç sinyalleri vermesine rağmen belirti göstermeyen sinsi bir hastalık gibi, piyasalardaki arz ve talep dengesinin aniden ve beklenmedik bir anda şiddetli bir şekilde bozulduğu süreçlerdir. Ekonomik yapı ise tıpkı insan vücudunun farklı organ ve organizmalardan oluşması gibi; mal ve hizmet piyasaları, finansal piyasalar ve emek piyasaları gibi farklı denge türlerinin bir araya gelmesinden müteşekkildir. Ekonomik krizler bu piyasalardan herhangi birinde patlak verdiği zaman, bir hastalığın vücuttaki farklı organlara da sirayet ederek zarar verme süreci gibi diğer piyasalara da sıçrayarak tesiri altına almakta ve bütün sistemi etkilemektedir. Krizlerin tesiri altına aldığı sistemin bir parçası da gelir dağılımı alanıdır. Bu çalışmada Türkiye’de 1994, 2001 ve 2008 Ekonomik Krizlerinin gelir dağılımına etkisi ARDL Sınır Testi Yaklaşımı ile bir zaman serisi modeli kurularak incelenmiştir. Ekonometrik modelin uzun dönemli sonuçlarına göre 1994 Krizi’nin Gini katsayısını yaklaşık %0.662 oranında, 2001 Krizi’nin ise yaklaşık %0.512 oranında artırdığı tespit edilmiştir. 2008 Krizi’nin uzun dönem katsayısı ise pozitif olmasına rağmen istatistiki olarak anlamsız bulunmuştur. Hasılı çalışmanın bulgularına göre söz konusu ekonomik krizler Türkiye’de gelir dağılımına kısa vadede düzeltici, uzun vadede ise tahrip edici yönde tesir etmiştir.