Meşîhat Müsteşarı Eğinli İbrahim Hakkı Efendi’nin Vaz‘ İlmine Dâir Risâlesinin Tahkik ve Tahlili

Abstract

ÖZET

Lafızlar, zihindeki veya dış dünyadaki manaları gösteren sembollerdir. Lafızların manalar için belirlenmesinin / vaz‘ edilmesinin metodolojik ve felsefî olarak incelenmesi, “vaz‘ ilmi”nin konusunu teşkil eder. Tarihimizde, özellikle de Adudüddîn el-Îcî’den (ö. 756/1355) sonra, vaz‘ ilmine dâir, çoğu risâle ebadında olmak üzere, pek çok çalışma yapılmıştır. Bu çalışmalardan birisi de, Bayezid Câmii dersiâmlarından, Meşîhat müsteşarı Eğinli İbrahim Hakkı Efendi’nin (1247-1311/1831-1894), vaz‘ ilminin temel meselelerini son derecede sistematik ve özlü bir şekilde işlediği risâlesidir. Eğinli İbrahim Hakkı Efendi’nin vaz‘ ilmine dâir bu risâlesinin tahkikini / edisyon kritiğini konu edindiğimiz makalemizde, önce risâleyi çeşitli yönleriyle tanıtacak, ardından tahkikli metnini vereceğiz.

Anahtar Kelimeler: Eğinli İbrahim Hakkı Efendi, Bayezid Câmii, dersiâm, meşihat müsteşarı, huzur dersleri, icâzetnâme, vaz‘ ilmi.