Toprak Darbuka: Tarihcesi, Yapim Asamalari ve Boyutlari (3)

Abstract

Kökleri antik çağlara kadar dayandırılmasına ve günümüze kadar Türk ve dünya müziklerinin tarihsel sürecinde önemli bir rolü olmasına rağmen, darbuka çalgısı ve icrası hakkındaki konular bugüne kadar müzikoloji çalışmaları içerisinde kapsamlı olarak ele alınmamıştır. Tarihsel süreç içerisindeki kültürel değişimler ve uygarlıkların gelişmesine paralel olarak, çalgının ortaya çıkış süreci de değişim göstermiştir. Böylelikle toprak darbuka çalgısının materyali, icra tekniğinin değişimine de etki eden en önemli faktörlerden olmuştur. Çalışmanın kilit noktası toprak darbuka çalgısının tarihsel süreci ile toprak ve hayvan derisinden oluşan doğal materyalinin, çömlekçilikten başlayıp pişmiş bir toprak darbukaya deri çekmeye kadar olan yapım aşamaları ve toprak darbuka ailesinin boyutları ve ölçülerini kapsamaktadır. Darbuka tarihinin icra tekniklerinde de olduğu gibi, bugüne kadar neredeyse hiçbir yazılı belgeleme olmadan sözlü olarak aktarılmış olduğu tespitinden hareketle, darbuka çalgısının tarihçesi hakkında derin bir araştırmaya rastlanmamıştır. Toprak darbukanın yanı sıra bakır ve döküm darbuka hakkında yapılacak araştırmaların da çalışmaya ayrı bir boyut kazandıracağı düşünülmekle beraber, daha sonraki çalışmalarda yer verilmek üzere bu çalışmaya gerek görüldüğü kadarıyla dâhil edilmiştir. Bu makale ile darbuka çalgısına ilişkin konuların akademik boyutta tartışmaya açılması amaçlanmıştır. Araştırmada uygulamalı ve kuramsal olarak sosyoloji ve antropolojideki alan araştırması yöntemleri kullanılarak, farklı disiplinlerin bütünleştirici unsurları ile sonuç, tümevarımsal önermelerle çalışma bulgularının kavramsal yapısını oluşturmuştur.