Political Language of Tafsir: Redefining of Ummah, A Religio-Communal Concept of The Quran: Past and Present

Abstract

Çeşitli siyasi ve ideolojik teorilerden ve perspektiflerden Kur’an’ı yorumlamak şeklinde tarif edebileceğimiz “politik tefsir” bu çalışmanın bir konusu olacaktır. Politik kavramı içerisine tabii olarak devlet teşkilatlanması, yönetimi, kurumları girmekte ise de, bunlara ek olarak ayrıca güncel, belli bir döneme ait kavram ve değerleri de katmamız mümkündür. Bu nedenle Politik Tefsiri, “Kur’an’ı toplumun güncel siyasi ve ideolojik kavram ve teorileri ile uyumlu bir şekilde yorumlanması” şeklinde tanımlayabiliriz. Ancak bu çift taraflı bir eylemin sadece tek tarafını göstermek olacaktır. Politik tefsir her ne kadar Kur’an’ın çağdaş kavramlarla anlaşılması ve işlevsel olarak dinamikleştirilmesi olarak tanımlanırsa da diğer taraftan, bu çağdaş kavramların İslamlaştırılması ve meşrulaştırılması eylemi olarak da tanımlanabilir. Yani bu yolla, her türlü çağdaş değerlerin ve kavramların, “Kur’an’da varmış gibi” gösterilmesi ve dolayısıyla içselleştirilmesine ve bunların dini temellendirilmesi sağlanmaktadır. Bu nedenle politik dil kullanılarak, Kur’an’ın her toplum için canlılığını ve dinamikliği sağlamak mümkün olduğu gibi, her çağın fikir ve düşünce yapısına uyumunu ve böylelikle işlevselliğine imkan verdiğini söylemek de mümkündür. Diğer bir deyişle, Politik Tefsir, Kur’an’ı her çağa, çağın kendi kavram ve değerleri ile hitap eden bir özelliğe sahip kılabilir. Tüm bunlar Kur’an’ın sabit ve durağan olmayan bilakis canlı ve dinamik bir kavramsal yapıya büründürülmesi ile mümkün olduğu görüşü üzerine bina edilebilir. Bu çalışmada politik tefsirin gerçekte ne olduğunu, nasıl bir okuma tarzına sahip olduğunu görmeye çalışacağız. Bu çerçevede “ümmet” kavramının çeşitli siyasi fikirler çerçevesinde ve tarihsel süreçte yeni siyasi paradigmalara göre nasıl yeniden tanımlandığı ele alınacaktır.